หุ่นยนต์ ก้าวสู่ “ผู้พิทักษ์สุขภาพ” โชว์นวัตกรรมช่วยผู้พิการ-แพทย์-ฟื้นฟูร่างกาย ในงาน WRC 2025
งาน World Robot Conference 2025 (WRC 2025) ที่ปักกิ่งเผยโฉมหุ่นยนต์รุ่นใหม่ ตั้งแต่หุ่นยนต์สุนัขหกขาย่านผู้พิการทางสายตา หุ่นยนต์ผ่าตัดข้อเข่าอัจฉริยะ ไปจนถึงหุ่นยนต์กายภาพบำบัด AI สะท้อนศักยภาพการแพทย์และการดูแลสุขภาพที่กำลังเติบโตอย่างก้าวกระโดด
วันที่ 11 สิงหาคม 2568 เวลา 07.31 น. สำนักข่าวซินหัวรายงานว่า หุ่นยนต์ ซึ่งเคยถูกมองเป็นเพียงสัญลักษณ์ของความแข็งแกร่งและประสิทธิภาพในภาคอุตสาหกรรม กำลังเผยศักยภาพใหม่ในฐานะผู้พิทักษ์สุขภาพของมนุษย์ ตามที่ได้แสดงให้เห็นในงาน World Robot Conference (WRC) ซึ่งจัดขึ้นที่กรุงปักกิ่ง
ภายในพื้นที่จัดแสดงที่คึกคัก ผู้เข้าชมบางคนเดินด้วยตาหลับ โดยมีหุ่นยนต์หกขารูปสุนัขพร้อมไม้เท้าสีขาวที่เชื่อมต่ออยู่ด้านหลังเป็นผู้นำทางอย่างมั่นใจ
ฟาง หลิง ประธานเจ้าหน้าที่บริหารของ Shanghai Jizhi Robotics อธิบายว่า หุ่นยนต์หกขายาวหนึ่งเมตร หนัก 20 กิโลกรัม ถูกพัฒนาขึ้นเพื่อช่วยผู้พิการทางสายตาให้สามารถเดินได้อย่างปลอดภัยและสะดวกสบาย ด้วยการคงความมั่นคงโดยให้ขา 3 ขาสัมผัสพื้นตลอดเวลา สามารถหลบหลีกสิ่งกีดขวางและขึ้นลงทางลาดบันไดหรือพื้นที่ซับซ้อนได้ และใช้งานได้นานสูงสุด 3 ชั่วโมงต่อการชาร์จหนึ่งครั้ง
“หุ่นยนต์สุนัขของเราไม่ได้แข็งแรงแค่ภายนอก แต่ยังฉลาดด้วย” ฟางกล่าว พร้อมเสริมว่า หุ่นยนต์ใช้เทคโนโลยี LiDAR เพื่อนำทางอัตโนมัติและจดจำสัญญาณไฟจราจร ขณะที่เซนเซอร์ซึ่งขับเคลื่อนด้วย AI สามารถตรวจจับการเดินและความตั้งใจของผู้ใช้ผ่านแรงกดและเสียง ทำให้สามารถนำทางอย่างนุ่มนวลและหยุดได้ตามต้องการ ปัจจุบันหุ่นยนต์เหล่านี้ถูกนำไปใช้งานแล้วที่สนามบินในปักกิ่งและเซี่ยงไฮ้
ในพิธีเปิด WRC 2025 เมื่อวันศุกร์ ภายใต้ธีม “Making Robots Smarter, Making Embodied Agents More Intelligent” เฉียว หง ประธานองค์การความร่วมมือหุ่นยนต์โลก กล่าวถึง แนวโน้มพัฒนาสำคัญของหุ่นยนต์อัจฉริยะ ได้แก่ ด้านการรับรู้ (cognition) การตัดสินใจ (decision-making) และความปลอดภัย (safety)
ด้านการแพทย์ ความก้าวหน้านี้เห็นได้จากการประยุกต์ใช้หุ่นยนต์ AI ในการผ่าตัดและการฟื้นฟูสมรรถภาพ เช่น ในเดือนพฤษภาคมที่ผ่านมา ผู้ป่วยวัย 66 ปีที่มีภาวะข้อเข่าเสื่อมขั้นรุนแรง ได้รับการผ่าตัดเปลี่ยนข้อเข่าด้วยความช่วยเหลือจากหุ่นยนต์ผ่าตัดอัจฉริยะ ROPA โดยใช้เวลาเพียง 30 นาที ผู้ป่วยสามารถเดินได้ในวันเดียวกันและฟื้นตัวได้ดี
จาง อี้หลิง ผู้ก่อตั้ง Longwood Valley MedTech ผู้พัฒนาหุ่นยนต์ กล่าวว่า ก่อนการผ่าตัด ROPA จะคำนวณค่าพารามิเตอร์และจัดทำแผนส่วนบุคคลจากภาพ X-ray และ CT โดยสร้างโมเดลสามมิติของกระดูกผู้ป่วย ขณะผ่าตัด ระบบระบุตำแหน่งด้วยแสงที่มีความแม่นยำระดับเสี้ยวมิลลิเมตร และแขนกลที่มีความมั่นคง จะช่วยให้การผ่าตัดดำเนินไปตามแผนที่วางไว้ได้อย่างถูกต้อง
เฉิน กั๋วเฉียง ศัลยแพทย์จากโรงพยาบาลปักกิ่ง Shijitan กล่าวว่าการผ่าตัดด้วยหุ่นยนต์ช่วยลดงานซ้ำซ้อน เช่น การตัดกระดูก ลดระยะเวลาผ่าตัด และลดการเสียเลือด พร้อมย้ำว่า “การเรียนรู้การใช้หุ่นยนต์ผ่าตัดเป็นแนวโน้มสำหรับแพทย์”
ปัจจุบันผลิตภัณฑ์การแพทย์นวัตกรรม AI ของ Longwood Valley MedTech ถูกใช้งานในโรงพยาบาลชั้นนำกว่า 1,000 แห่ง ในกว่า 30 มณฑลของจีน ให้บริการผู้ป่วยแล้วมากกว่า 100,000 ราย ทั้งนี้ข้อมูลจาก Zhongyan Puhua Industry Research Institute ระบุว่าตลาดหุ่นยนต์ผ่าตัดของจีนในปี 2567 มีมูลค่าเกิน 10,000 ล้านหยวน หรือประมาณ 1.4 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ โดยอุปกรณ์ที่ผลิตในประเทศครองสัดส่วน 48.9% เพิ่มขึ้น 30% จากปี 2563
ด้านการฟื้นฟูสมรรถภาพ Shenzhen Deyeemed Medtech ได้บูรณาการ AI เข้ากับหุ่นยนต์กายภาพบำบัด ซึ่งมีความสามารถสแกนร่างกายแบบเรียลไทม์ ระบุจุดฝังเข็ม และสร้างแผนการบำบัดเฉพาะบุคคล แขนกลของหุ่นยนต์ยังจำลองเทคนิคการนวดแผนจีน เช่น การดัน การบีบ และการคลึง
ขณะเดียวกัน Beijing AI-robotics Technology ซึ่งผลิตหุ่นยนต์โครงร่างภายนอก (exoskeleton) สำหรับการบำบัด ใช้ AI เพื่อฝึกฟื้นฟูผู้ที่มีความบกพร่องในการเคลื่อนไหวช่วงขา โดยหุ่นยนต์จำลองการเดินตามหลักชีวกลศาสตร์ และปรับความเร็วได้ด้วยระบบปรับตัวอัตโนมัติ
ศาสตราจารย์ สวี่ กวงหัว แห่งคณะวิศวกรรมเครื่องกล มหาวิทยาลัยซีอานเจียวทง ระบุว่า แม้หุ่นยนต์จะพัฒนาก้าวหน้าในด้านการผ่าตัดและการฟื้นฟู แต่การประยุกต์ใช้โดยรวมในวงการแพทย์ยังอยู่ในระยะเริ่มต้น พร้อมคาดว่าหุ่นยนต์จะมีบทบาทมากขึ้นในงานตรวจรักษาและการดูแลสุขภาพที่บ้าน ซึ่งมีตลาดขนาดใหญ่อยู่ข้างหน้า