สสส. สานพลังภาคี ปรับพื้นที่สาธารณะ รองรับผู้สูงอายุ-คนพิการ นำร่อง ‘โคราช’ ต้นแบบอารยสถาปัตย์เพื่อคนทั้งมวล

ประเทศไทยกำลังก้าวเข้าสู่สังคมสูงวัยเต็มรูปแบบ ขณะเดียวกันจำนวนคนพิการก็มีแนวโน้มเพิ่มสูงขึ้น ปัญหาสำคัญที่ตามมา คือ พื้นที่สาธารณะและสิ่งอำนวยความสะดวกส่วนใหญ่ยังไม่เอื้อต่อการใช้ชีวิต ทำให้การเดินทาง การท่องเที่ยว หรือแม้กระทั่งการทำกิจกรรมในชีวิตประจำวันเต็มไปด้วยอุปสรรค ทั้งยังบั่นทอนคุณภาพชีวิต ซึ่งสวนทางกับหลักการพัฒนาที่ยั่งยืนที่เน้นว่า ‘ไม่ทิ้งใครไว้ข้างหลัง’ เพื่อตอบโจทย์ความท้าทายนี้ สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) จึงสานพลัง มูลนิธิอารยสถาปัตย์เพื่อคนทั้งมวล และภาคีเครือข่าย ขับเคลื่อนโครงการ ‘เมืองอารยสถาปัตย์ เมืองกีฬา และเมืองท่องเที่ยวเพื่อคนทั้งมวล’ โดยเลือก จ.นครราชสีมา เป็นพื้นที่นำร่อง ให้ทุกคนเข้าถึงได้สะดวก ปลอดภัย และมีศักดิ์ศรี

นายประเสริฐ จันทรรวงทอง รองนายกรัฐมนตรี และรัฐมนตรีว่าการกระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม ในฐานะประธานกรรมการกองทุน สสส. เผยว่า ประเทศไทยกำลังก้าวเข้าสู่สังคมผู้สูงอายุอย่างสมบูรณ์ โดยปี 2568 มีผู้สูงอายุมากกว่า 14 ล้านคน หรือประมาณ 21.87% ของประชากรทั้งประเทศ ขณะเดียวกันยังมีคนพิการกว่า 2.2 ล้านคน คิดเป็น 3% ของประชากร ตัวเลขเหล่านี้สะท้อนความจำเป็นเร่งด่วนที่ต้องจัดสิ่งอำนวยความสะดวกให้กับกลุ่มคนที่ต้องการความช่วยเหลือพิเศษ

นอกจากนี้ ข้อมูลจากกระทรวงสาธารณสุข ปี 2566 ยังชี้อีกว่า ทุกปีผู้สูงอายุกว่า 30% หกล้ม โดยสาเหตุหลักเกิดจากพื้นผิวที่ไม่เอื้อต่อการเดิน การสะดุด หรือการก้าวพลาด ดังนั้น รัฐบาลจึงจำเป็นต้องสนับสนุนการขับเคลื่อนด้านอารยสถาปัตย์ (Friendly Design) ซึ่งเป็นแนวทางที่ สสส. และภาคีเครือข่าย ดำเนินการมาอย่างต่อเนื่อง เพราะมีส่วนสำคัญที่ทำให้ประชากรทุกกลุ่มสามารถใช้ชีวิตประจำวันได้อย่างเท่าเทียม ช่วยลดความเหลื่อมล้ำ ยกระดับคุณภาพชีวิต และเชื่อมโยงไปสู่การพัฒนาการท่องเที่ยวเชิงสุขภาพที่เกื้อกูลต่อเศรษฐกิจ-สังคม

ด้วยเหตุนี้ จ.นครราชสีมา จึงถูกเลือกให้เป็นพื้นที่นำร่องของการพัฒนา ‘เมืองอารยสถาปัตย์ เมืองกีฬา และเมืองท่องเที่ยวเพื่อคนทั้งมวล’ เนื่องจากมีความพร้อมทั้งด้านคมนาคม การท่องเที่ยว และการจัดงานระดับนานาชาติ โดยมี ‘วัดศาลาลอย’ เป็นต้นแบบอารยสถาปัตย์ ซึ่งได้ออกแบบโครงสร้างพื้นฐานที่จำเป็นต่อชีวิตประจำวัน เพื่อให้คนพิการ ผู้สูงอายุ สตรีมีครรภ์ ครอบครัวที่มีเด็กเล็ก รวมถึงประชาชนทั่วไปสามารถเข้าถึงได้อย่างสะดวก-ปลอดภัย

“อารยสถาปัตย์ไม่ใช่เรื่องของคนพิการหรือผู้สูงอายุเท่านั้น แต่คือการสร้างสภาพแวดล้อมที่ปลอดภัย เป็นธรรม และเอื้อให้ทุกคน ทุกเพศ ทุกวัย ทุกสภาพร่างกาย เข้าถึงได้จริง ใช้ได้จริง และใช้ชีวิตได้อย่างมีศักดิ์ศรีอย่างเท่าเทียม ซึ่งความร่วมมือในวันนี้เป็นก้าวสำคัญที่จะต่อยอดสู่มาตรฐานเมืองท่องเที่ยวเชิงสุขภาพที่ยั่งยืนสำหรับคนทั้งมวล” นายประเสริฐ เผย

ขณะที่ นพ.พงศ์เทพ วงศ์วัชรไพบูลย์ ผู้จัดการกองทุน สสส. เน้นย้ำว่า สสส. ให้ความสำคัญกับการสร้างสุขภาวะ รวมถึงเสริมพลังให้กับผู้สูงอายุและคนพิการ ภายใต้แนวคิด ‘การออกแบบเพื่อคนทั้งมวล (Universal Design : UD)’ จึงมุ่งสร้างสิ่งแวดล้อมที่ทุกคนเข้าถึงได้จริง พร้อมผลักดันงาน UD อย่างเป็นระบบ โดยจัดตั้งศูนย์การออกแบบเพื่อทุกคน (UDC) ในมหาวิทยาลัย 16 แห่ง ให้คำปรึกษาแก่ผู้สูงอายุและคนพิการแล้วกว่า 68,000 คน ปรับสภาพแวดล้อมบ้านกว่า 200 หลัง สร้างเครือข่ายช่างชุมชนต้นแบบ ผลักดันระบบขนส่งมวลชนและการเดินทางที่เข้าถึงได้จริง ตลอดจนขยายเส้นทางการท่องเที่ยวเพื่อคนทั้งมวลในหลายจังหวัด

หนึ่งในนั้น คือ จ.นครราชสีมา ในฐานะพื้นที่ขนาดใหญ่ที่มีแหล่งท่องเที่ยวและวัดสำคัญจำนวนมาก ถือเป็นต้นแบบที่มีศักยภาพสูง หากสามารถพัฒนาได้จริง ย่อมเป็นแรงบันดาลใจให้จังหวัดอื่นๆ ดังนั้น สสส. จึงร่วมกับ มูลนิธิอารยสถาปัตย์เพื่อคนทั้งมวล ขับเคลื่อนการปรับสภาพแวดล้อมและพื้นที่สาธารณะ โดยนำแนวคิด ‘การไม่ทิ้งใครไว้ข้างหลัง’ มาใช้เป็นหลักสำคัญ ผ่านการทำทางเดินเท้า ทางลาด ห้องน้ำ ตลอดจนระบบคมนาคมที่เหมาะสม เพื่อเปิดโอกาสให้ผู้สูงอายุและคนพิการสามารถออกจากบ้านได้อย่างอิสระ สะดวก ปลอดภัย

“สิ่งที่เข้าใจดีที่สุดเกี่ยวกับการออกแบบเพื่อคนทั้งมวล คงไม่มีใครรู้เท่าผู้ใช้งานจริง เราอยากเห็นทุกคนสามารถเข้าไปในสถานที่ต่างๆ ได้อย่างเท่าเทียม และมีส่วนร่วมให้คำแนะนำ เพื่อให้เกิดการออกแบบที่ตอบโจทย์ความจริงของชีวิต หวังว่าการริเริ่มนี้จะขยายไปสู่วัด แหล่งท่องเที่ยว และอาคารสำคัญทั่วประเทศ” นพ.พงศ์เทพ เผยทรรศนะ

ด้าน นายกฤษนะ ละไล ประธานมูลนิธิอารยสถาปัตย์เพื่อคนทั้งมวล เผยถึงที่มาของงานในครั้งนี้ว่า เกิดจากการเล็งเห็นถึงโอกาสและศักยภาพการเติบโตของ จ.นครราชสีมา ที่มีความก้าวหน้าในหลายด้าน ไม่ว่าจะเป็นระบบคมนาคมขนส่ง การท่องเที่ยว การค้าการลงทุน ตลอดจนการเป็นเจ้าภาพจัดอีเวนต์ระดับนานาชาติมาอย่างต่อเนื่อง

กิจกรรมสำคัญที่สะท้อนศักยภาพของจังหวัด คือ การแข่งขันกีฬาคนพิการระดับโลก ซึ่งเป็นแรงผลักดันสำคัญในการพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานด้านอารยสถาปัตย์ สะท้อนความตั้งใจของทุกภาคส่วนในการขับเคลื่อนให้ จ.นครราชสีมา ก้าวสู่การเป็นเมืองต้นแบบด้านอารยสถาปัตย์ พร้อมยกระดับสู่การเป็นศูนย์กลางของภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ในมิติเมืองกีฬา เมืองท่องเที่ยวเชิงสุขภาพ และเมืองที่ออกแบบเพื่อคนทั้งมวล

“ผู้สนับสนุนหลักของงานครั้งนี้ คือ สสส. ซึ่งได้ขับเคลื่อนเรื่องอารยสถาปัตย์มาอย่างต่อเนื่องยาวนานกว่า 10 ปี ตลอดทศวรรษที่ผ่านมา แม้จะเห็นความก้าวหน้าอย่างเป็นรูปธรรม แต่ก็ยังไม่เพียงพอ เพราะทุกวันมีผู้สูงวัยเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง และมีผู้ที่ต้องพึ่งพาอารยสถาปัตย์มากขึ้น ไม่ว่าจะเป็นคนพิการถาวร ผู้บาดเจ็บ หรือคนที่พิการชั่วคราว ทุกคนล้วนต้องการสภาพแวดล้อมที่ปลอดภัย เท่าเทียม และเข้าถึงได้จริง” นายกฤษนะ ทิ้งท้าย

การขับเคลื่อนในพื้นที่ จ.นครราชสีมา ถือเป็นการสร้างต้นแบบเชิงนโยบาย พร้อมส่งสัญญาณสำคัญไปยังสังคมไทยว่าการพัฒนาเมืองเพื่อทุกคนเป็นไปได้ และควรเกิดขึ้นในทุกจังหวัด ‘เพื่อสังคมที่ไม่มีใครถูกทิ้งไว้ข้างหลัง’

ขอบคุณ... https://www.matichon.co.th/advertorial/news_5350477

ที่มา: matichon.co.th/มูลนิธิพัฒนาคนพิการไทย 4 ก.ย.68
วันที่โพสต์: 4/09/2568 เวลา 14:12:03