สไลด์โชว์ ‘TTRS’ หยุดบริการทั้งน้ำตา เมื่องบประมาณ ‘ไม่มี’ คนหูหนวก (อาจ) ไม่ได้ยินเสียงอีกต่อไป?

‘TTRS’ หยุดบริการทั้งน้ำตา เมื่องบประมาณ ‘ไม่มี’ คนหูหนวก (อาจ) ไม่ได้ยินเสียงอีกต่อไป?

[/p] [b]สักกลางเดือน มิ.ย. 2568 ที่ผ่านมา มีข่าวที่ช็อกความรู้สึกของคนพิการทางการได้ยินที่ได้รับข่าวสารเรื่องหนึ่ง ที่จะกระทบกับการใช้ชีวิตประจำวันของพวกเขาไปในทันที[/b] การประกาศของ “ศูนย์บริการถ่ายทอดการสื่อสารแห่งประเทศไทย (TTRS)” ที่ทำหน้าที่ช่วยเหลือคนพิการทางการได้ยิน คนหูหนวก ได้ใช้ช่องทางต่างๆ ที่มีเพื่อสื่อสารกับสังคม สาธารณะ ทั้งการทำธุระส่วนตัวและใช้ชีวิตประจำวัน ทั้งการไปติดต่อราชการ ไปธนาคาร และที่สำคัญคือไปหาหมอ ไปรับบริการทางการแพทย์และทางสาธารณสุขได้อย่างดี ราบรื่น มีประสิทธิภาพ ที่ต่อไปนี้ บริการต่างๆ ที่เคยดูแลกันอย่างไม่มีค่าใช้จ่าย จะปิดตัวลง [b]ด้วยเหตุผลว่า TTRS ไม่มีงบประมาณมาสนับสนุนเพื่อให้บริการกับคนพิการทางการได้ยิน และพวกเขาแบกรับกับต้นทุนบริการไม่ไหวอีกต่อไปแล้ว[/b] ตอนนั้น “The Coverage” ได้สัมภาษณ์กับมูลนิธิสากลเพื่อคนพิการ และก็ทำให้ทราบว่า การยุติบริการของ TTRS นั้นเป็นการยุติแบบ “ชั่วคราว” และสาเหตุก็คือ ขาดการสนับสนุนงบประมาณต่อเนื่องจาก สำนักงานคณะกรรมการกิจการกระจายเสียง กิจการโทรทัศน์ และกิจการโทรคมนาคมแห่งชาติ (กสทช.) ที่คอยสนับสนุนให้ตามกฎหมาย มาเป็นเวลากว่า 2 ปี และทำให้ TTRS เดินหน้าต่อไปไม่ได้ มันจึงกลายเป็นข่าวร้ายสำหรับคนพิการทางการได้ยิน เพราะสิ่งนี้กระทบกับการเข้าถึงบริการต่างๆ สิทธิต่างๆ ที่พวกเขาควรจะได้รับ เนื่องจากตัวช่วยอย่าง TTRS ที่คอยแปล คอยสื่อสาร คอยให้ข้อมูล ไม่อยู่ทำหน้าที่นี้แล้ว แต่เพื่อความกระจ่างในรายละเอียดของปัญหา และแสวงหาทางออกของเรื่องนี้ว่ามีหนทางใดบ้างที่พอจะมีการแก้ไขกันได้ เพื่อไม่ให้คนพิการทางการได้ยินได้รับผลกระทบต่างๆ The Coverage ได้พูดคุยกับ วันทนีย์ พันธชาติ ผู้อำนวยการ ศูนย์บริการถ่ายทอดการสื่อสารฯ TTRS เพื่อหาทางออกในวิกฤตทีเกิดขึ้น ซึ่งเธอสะท้อนมุมมองของผู้ให้บริการ และเสียงจากผู้ใช้บริการที่เป็นคนพิการทางการได้ยินหลังจากที่ TTRS ปิดตัวลง [b]TTRS เปิดเสียงโลกทั้งใบให้คนพิการ[/b] วันทนีย์ พาเราเล่าย้อนถึงจุดเริ่มต้นขององค์กรว่า TTRS เกิดขึ้นจากความร่วมมือของ 3 หน่วยงาน ได้แก่ กสทช., มูลนิธิสากลเพื่อคนพิการ และสำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ (สวทช.) วางแผนร่วมกันศึกษาหาแนวทาง พัฒนาเครื่องมือและนวัตกรรมสำหรับคนพิการทางการได้ยินมาตั้งแต่ปี 2554 ‘TTRS’ หยุดบริการทั้งน้ำตา เมื่องบประมาณ ‘ไม่มี’ คนหูหนวก (อาจ) ไม่ได้ยินเสียงอีกต่อไป?

[/p] “แรกเริ่ม TTRS ศึกษาโมเดลจากต่างประเทศอย่างละเอียด แล้วพบว่าหลายประเทศที่ใช้ระบบชื่อ รีเลย์เซอร์วิส (Relay Service) ซึ่งเป็นเครื่องมือที่ทำให้คนพิการทางการได้ยินสามารถโทรศัพท์หรือสื่อสารกับคนทั่วไปได้ ผ่านกระบวนการแปลภาษาโดยล่ามภาษามือแบบเรียลไทม์ ซึ่งโมเดลนี้ช่วยให้พวกเขาใช้ชีวิตในสังคมได้ใกล้เคียงกับคนทั่วไปมากขึ้น” วันทนีย์ เล่า ทั้งนี้ ภายหลังจากการศึกษาโมเดลจากหลายประเทศอย่างถี่ถ้วน TTRS ได้จัดทำรายงานเสนอให้ กสทช. และข้อเสนอดังกล่าวได้รับความเห็นชอบ เนื่องจาก กสทช. เล็งเห็นว่านี่คือภารกิจสำคัญที่สอดคล้องกับ “แผนยูโซ” (Universal Service Obligation) หรือแผนบริการโทรคมนาคมพื้นฐานที่ต้องครอบคลุมประชาชนทุกกลุ่มทั่วประเทศ ซึ่งเป็นโครงการของ กสทช. ที่ได้ก่อตั้งขึ้น โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อให้ประชาชนทุกคน โดยเฉพาะผู้ด้อยโอกาสหรือแม้แต่ผู้ที่อยู่ในพื้นที่ห่างไกล สามารถเข้าถึงบริการโทรคมนาคมพื้นฐานได้ในราคาที่เหมาะสม [b]ยกระดับ TTRS ต่อเนื่อง เป็นส่วนหนึ่งของคนพิการ[/b] วันทนีย์ เล่าถึงการดำเนินการตลอดระยะเวลาราว 14 ปี ว่า ในช่วงแผนยูโซ 1 ศูนย์บริการถ่ายทอดการสื่อสารฯ TTRS ได้ให้บริการผ่านระบบที่คล้ายคลึงกับต่างประเทศ โดยใช้ Teletypewriter (TTY) ซึ่งเป็นอุปกรณ์สื่อสารในยุคก่อน ที่จะให้คนพิการทางการได้ยินพิมพ์ข้อความที่ตนเองต้องการสื่อสารเพื่อส่งไปยังโทรศัพท์อีกเครื่องหนึ่ง โดยจะมีเจ้าหน้าที่กลางคอยแปลงข้อความนั้นให้ออกมาเป็นคำพูด ก่อนจะส่งต่อไปยังปลายสาย พร้อมกับนำเสียงการตอบกลับจากปลายสายมาแปลงเป็นข้อความเพื่อส่งกลับไปให้คนพิการทางการได้ยินอ่านอีกทีหนึ่ง อย่างไรก็ดี เมื่อสังคมเริ่มเปลี่ยนผ่านเข้าสู่ยุคดิจิทัลที่ระบบอินเทอร์เน็ตมีความเสถียรมากยิ่งขึ้น TTRS ได้เริ่มพัฒนาบริการใหม่ โดยใช้เทคโนโลยีดิจิทัลเข้ามาเสริมการสื่อสารให้แก่ผ่านคนพิการทางการได้ยิน โดยทุกนวัตกรรมจะดำเนินงานในรูปแบบเรียลไทม์ ที่มีล่ามภาษามือคอยเป็นตัวกลางในการแปลงภาษาให้บุคคลทั่วไป เขาใจถึงสิ่งที่คนพิการทางการได้ยินต้องการจะสื่อสารได้ โดยในช่วงที่ผ่านมา TTRS มีบริการทั้งหมด 9 รูปแบบ แต่เนื่องจากแผนยูโซ 4 ที่เป็นเวอร์ชันล่าสุด ที่ผ่านมาได้มีการรับฟังความคิดเห็นกับสำรวจรูปแบบการใช้งานที่จำเป็นจริงๆ จึงลดเหลือรูปแบบการบริการเพียง 4 รูปแบบ ได้แก่ แอปพลิเคชัน TTRS LIVE chat, แอปพลิเคชัน TTRS Video, ตู้ TTRS และตู้ถ่ายทอดการสื่อสารแบบสนทนาวิดีโอผ่านโทรศัพท์มือถือ [b]เทคโนโลยีล่าสุด ช่วยคนพิการได้มากขึ้น[/b] วันทนีย์ เล่าต่อไปว่า ความเปลี่ยนแปลงหนึ่งที่เกิดขึ้นได้อย่างชัดเจนหลังจากมีบริการผ่านรูปแบบแอปพลิเคชันของ TTRS คือเพิ่มความสะดวกสบายในการเข้ารับบริการที่จำเป็นต่อชีวิตประจำวันของคนพิการทางการได้ยิน โดยเฉพาะการเข้ารับบริการด้านสาธารณสุข ซึ่งเดิมทีก่อนจะมีบริการของ TTRS กรมส่งเสริมและพัฒนาคุณภาพชีวิตคนพิการ (พก.) ได้ทำหน้าที่เป็นหน่วยงานหลักที่จัดสรรล่ามภาษามือแบบรายบุคคลให้ผู้พิการสามารถเข้าถึงการรักษาพยาบาลได้ ‘TTRS’ หยุดบริการทั้งน้ำตา เมื่องบประมาณ ‘ไม่มี’ คนหูหนวก (อาจ) ไม่ได้ยินเสียงอีกต่อไป?