สไลด์โชว์ “ทำไม ความพิการในประเทศไทยถึงต้องมีวันหมดอายุ”

“ทำไม ความพิการในประเทศไทยถึงต้องมีวันหมดอายุ”

[/p] [b]คำถามจากชายพิการโยกสามล้อเข้ากรุงฯ เพียงเพื่อ “ยืนยันความพิการ” “คุณรู้มั้ยว่า คนพิการในประเทศไทยต้องมีบัตรประจำตัวคนพิการ ... เพื่อยืนยันสิทธิที่จะได้รับในฐานะที่เป็นคนพิการ และบัตรใบนี้ยังมีวันหมดอายุ ซึ่งหมายความว่า คนพิการทุกคนจะต้องเดินทางไปยืนยันความพิการของตัวเองใหม่ทุกครั้งเมื่อบัตรหมดอายุ” (บัตรประจำตัวคนพิการมีอายุ 8 ปี นับตั้งแต่วันออกบัตร)[/b] “ต้องยืนยันความเป็นคนพิการ” เป็นเพียงหนึ่งในปัญหาอีกหลายข้อที่ นลัทพร ไกรฤกษ์ บรรณาธิการเว็บไซต์ thisable.me สื่อมวลชนที่นำเสนอเนื้อหาเกี่ยวกับสิทธิของผู้พิการ ตั้งข้อสังเกตต่อปัญหาเชิงระบบที่เกิดขึ้นกับคนพิการทุกคนในประเทศไทย ซึ่งเธอมองว่า เป็นเรื่องน่าเสียดายที่ปัญหาเหล่านี้ไม่ถูกตีแผ่ให้เห็นภาพที่เด่นชัดขึ้นมาเลย จากกรณีที่นายมณฑล เพ็ชรสังข์ ชายพิการวัย 48 ปี ตัดสินเดินทางด้วยการโยกรถสามล้อเป็นระยะทางกว่า 400 กิโลเมตร เข้ามาทวงถามถึงสิทธิการรับเบี้ยคนพิการที่เขาไม่ได้รับโอนเงินเข้าบัญชีมาตั้งแต่ปี 2563 “กลายเป็นว่าเราไปให้ความสำคัญกับท่าทีที่ดูไม่น่าสงสารของคนพิการคนหนึ่งที่ออกมาเรียกร้องสิทธิของเขา ทั้งที่คนพิการไม่จำเป็นต้องเป็นคนที่น่าสงสาร ไม่จำเป็นต้องมีท่าทีอ่อนน้อมเพื่อวิงวอนขอรับความช่วยเหลือเท่านั้น ... นั่นทำให้เมื่อมีคนพิการที่มีท่าทีไม่น่าสงสารออกมาเรียกร้องสิทธิ เรากลับไปให้ความสำคัญกับท่าทีของเขา จนมองข้ามประเด็นสำคัญไปหมดเลยว่า ปัญหาที่เขาเรียกร้องมันมีอยู่จริง และเป็นปัญหาร่วมของคนพิการทั้งหมด ไม่ใช่ปัญหาของเขาเพียงคนเดียว” “ทำไม ความพิการในประเทศไทยถึงต้องมีวันหมดอายุ”

[/p] เมื่อมาดูที่คำอธิบายของ “กรมบัญชีกลาง” ซึ่งระบุถึงสาเหตุที่ทำให้นายมณฑล ถูกระงับการจ่ายเบี้ยคนพิการไปตั้งแต่ปี 2563 คือ เขาได้รับสิทธิมาตั้งแต่เดือนมกราคม - กันยายน 2563 และถูกระงับการรับเบี้ยไปตั้งแต่เดือนตุลาคม 2563 เพราะพบว่ามีรายชื่ออยู่ในทะเบียนบ้านกลาง ซึ่งไม่สามารถทำนิติกรรมใดๆ ได้ จึงทำให้ระบบบูรณาการฐานข้อมูลสวัสดิการสังคม (e - Social Welfare) ของกรมบัญชีกลาง ระงับการจ่ายเงินโดยอัตโนมัติ และตั้งแต่เดือนพฤศจิกายน 2563 เป็นต้นมา กรมบัญชีกลางก็ไม่ได้รับแจ้งข้อมูลการขอเบิกเงินเบี้ยความพิการนายมลฑล เข้ามาจากกรมส่งเสริมการปกครองท้องถิ่น ซึ่งเป็นหน่วยงานที่ต้องส่งข้อมูล ส่วนคำชี้แจงจากพัฒนาสังคม จ.สุโขทัย ระบุว่า นายมณฑล จดทะเบียนคนพิการเมื่อวันที่ 7 มิ.ย. 2558 หมดอายุวันที่ 9 มิ.ย. 2566 และยังไม่ได้ต่ออายุ (ครบ 8 ปี) ต่อมาพบว่า เขามีชื่ออยู่ในทะเบียนบ้านกลาง เมื่อวันที่ 15 ก.ย. 2563 และตรวจพบว่ามีหมายจับคดีอาญา จึงถูกตัดสิทธิการรับเบี้ยความพิการเมื่อวันที่ 8 ต.ค. 256 นลัทพร เห็นว่า แม้คำอธิบายของทั้ง 2 หน่วยงานจะมีคำตอบถึงสาเหตุที่ทำให้นายมณฑล ถูกระงับสิทธิไป แต่ก็ยิ่งทำให้มีคำถามต่อระบบระเบียบการทำงานกับคนพิการว่าควรจะต้องปรับปรุงหรือไม่ “กรณีของนายมณฑล เราพยายายามเข้าใจสิ่งที่เจ้าหน้าที่อธิบายว่า เกิดจากการที่เขาย้ายที่อยู่ไปมาหลายครั้ง และอาจมีปัญหา มีคดีติดตัว จนชื่อตกหล่นไปอยู่ที่ทะเบียนบ้านกลาง แต่ก็ยังสงสัยว่า ทำไมการเปลี่ยนแปลงที่อยู่ จึงทำให้สิทธิการรับเบี้ยคนพิการหายไปด้วย ในระเบียบเขียนว่า เมื่อชื่อไปอยู่ในทะเบียนบ้านกลาง จะต้องถูกตัดสิทธิ ซึ่งอาจเข้าใจประเด็นนี้ได้ แต่ที่ยังต้องตั้งคำถาม คือ ทำไมหน่วยงานในท้องถิ่น ไม่สามารถแก้ไขปัญหานี้ได้ แต่กลับผลักภาระให้คนพิการต้องเดินทางมาติดต่อที่ส่วนกลางด้วยตัวเอง จึงเป็นประเด็นที่ต้องการคำอธิบายจากหน่วยงานรัฐว่า ระเบียบต่างๆเป็นอย่างไร มีอุปสรรคอะไรที่ทำให้เกิดความยุ่งยากต่อการปฏิบัติงานของเจ้าหน้าที่ในท้องถิ่นหรือไม่ มีแนวทางแก้ไขที่สามารถมาออกแบบกันใหม่ได้หรือไม่ และหากปล่อยไว้เช่นนี้ อาจเป็นช่องโหว่ทำให้สิทธิอื่นๆ ของคนพิการตกหล่นหรือหายไปด้วย เช่น สิทธิในการเลือกตั้ง “ทำไม ความพิการในประเทศไทยถึงต้องมีวันหมดอายุ”